OGLĄDAJ I UCZ SIĘ
Udostępnij:
OSPA WIETRZNA: PODSTAWOWE INFORMACJE
Witamy w Chickenpox Aware, źródle wiedzy, dzięki któremu zrozumiesz ospę wietrzną. Ta wysoce zaraźliwa choroba jest wywoływana przez wirus ospy wietrznej i półpaśca (varicella zoster, VZ)1. Chociaż łatwo się rozprzestrzenia, dobra wiadomość jest taka, że gdy dziecko raz zachoruje na ospę wietrzną, zazwyczaj oznacza to, że nie zarazi się ponownie2.
JAK ROZPOZNAĆ OSPĘ WIETRZNĄ / OBJAWY
Rozpoznanie ospy wietrznej może być trudne, zwłaszcza że wiele innych chorób również może powodować wysypkę. Należy zwracać uwagę na następujące początkowe objawy u dziecka:
Początkowe objawy: Choroba często zaczyna się od gorączki, bólu i ogólnego poczucia dyskomfortu trwających przez około 2 do 3 dni3.
Wysypka: Wkrótce potem pojawia się swędząca wysypka, przechodząca z plamek w pęcherze, a na koniec w strupki2. Liczba krost może się różnić – u niektórych dzieci jest ich niewiele, podczas gdy inne mogą mieć wysypkę pokrywającą większość ciała3.
Ryzyko zakażenia: Pamiętaj, że ospa wietrzna jest zaraźliwa i może rozprzestrzeniać się przez płyn pochodzący z pęcherzy oraz drogą kropelkową w trakcie kaszlu i kichania2.
Dziecko może zakażać od dwóch dni przed pojawieniem się wysypki do momentu, aż wszystkie pęcherze pokryją się strupkami, co zwykle trwa około pięciu do siedmiu dni2.
NIE ZARAŻAJ INNYCH!
Aby chronić innych, zwłaszcza osoby o podwyższonym ryzyku, takie jak kobiety w ciąży i osoby z osłabionym układem odpornościowym, nie wysyłaj dziecka do szkoły, przedszkola ani innych placówek opieki nad dziećmi, dopóki pęcherze nie pokryją się strupkami2.
Przygotuj się na konieczność pozostania około pięciu dni w domu, aby zaopiekować się dzieckiem, co oznacza, ze może być konieczne dostosowanie harmonogramu pracy2.
Jeśli planujesz lot, skontaktuj się z linią lotniczą, ponieważ linie lotnicze mogą wymagać, by każdy pęcherz był pokryty strupkiem. Jeśli wysypka nadal jest widoczna, może być wymagane zaświadczenie lekarskie2.
GRUPY WYSOKIEGO RYZYKA
Ospa wietrzna może czasami prowadzić do ciężkich powikłań, szczególnie u dorosłych, kobiet w ciąży, noworodków i osób z osłabionym układem odpornościowym2.
Kobiety w ciąży
Jeśli kobieta w ciąży zachoruje na ospę wietrzną, istnieje niewielkie ryzyko, że jej dziecko może urodzić się z powiązaną chorobą, zwłaszcza jeśli do zachorowania dojdzie w późniejszym okresie ciąży (po 36. tygodniu)2.
Profilaktyka poekspozycyjna
Jeśli Ty lub ktoś, kogo znasz, należycie do grupy wysokiego ryzyka i byliście narażeni na kontakt z ospą wietrzną, należy natychmiast zasięgnąć porady lekarza3.
MOŻLIWE POWIKŁANIA
W przypadku wystąpienia zakażenia może być konieczne
skontaktowanie się z pracownikiem opieki zdrowotnej2.
Objawy powikłań ospy wietrznej nie muszą wystąpić. Należy jednak zwracać uwagę na takie objawy, jak gorąca lub bolesna skóra, trudności w oddychaniu lub odwodnienie2.
Jeśli wystąpią jakiekolwiek objawy wskazujące na powikłania, należy natychmiast skontaktować się z lekarzem pierwszego kontaktu, pielęgniarką lub farmaceutą2.
Po przejściu ospy wietrznej występuje podwyższone ryzyko zachorowania na półpasiec w późniejszym okresie życia. Może się to zdarzyć, gdy układ odpornościowy jest osłabiony, a wirus ospy wietrznej ulegnie reaktywacji. Chociaż wywołuje je ten sam wirus, ospa wietrzna i półpasiec to różne choroby2.
KIEDY NALEŻY SKONTAKTOWAĆ SIĘ Z LEKARZEM PIERWSZEGO
KONTAKTU
Ospa wietrzna ma zazwyczaj łagodny przebieg i przechodzi po mniej więcej jednym tygodniu. Niektórzy mogą jednak ciężko zachorować – należy wtedy zgłosić się do lekarza2.
Skontaktuj się z lekarzem pierwszego kontaktu,
pielęgniarką lub farmaceutą, gdy2:
- Sądzisz, że masz ospę wietrzną.
- Zachorujesz na ospę wietrzną jako osoba dorosła. U dorosłych występuje większe ryzyko powikłań.
- Zostałaś narażona na kontakt z ospą wietrzną podczas ciąży.
- Sądzisz, że twoje dziecko poniżej 1 miesiąca życia ma ospę wietrzną.
- Masz kontakt z chorym na ospę wietrzną przy osłabionym układzie odpornościowym.
- Skóra wokół pęcherzy spowodowanych ospą wietrzną jest gorąca i bolesna.
- Twoje dziecko ma problemy z chodzeniem, jest bardzo osłabione i senne lub trudno je obudzić.
LECZENIE I ZAPOBIEGANIE
Nie ma lekarstwa na ospę wietrzną, a wirus zwykle ustępuje samoistnie bez leczenia2.
Zalecanym środkiem przeciwbólowym w leczeniu objawów towarzyszących ospie wietrznej jest paracetamol2.
Wynika to z niewielkiego ryzyka spowodowania przez niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), takie jak ibuprofen lub aspiryna, niepożądanych reakcji skórnych w przebiegu ospy wietrznej2,4.
Nigdy nie podawaj dziecku aspiryny, jeśli podejrzewasz lub wiesz, że ma ospę wietrzną2.
Skonsultuj się z farmaceutą
Może on zalecić leki łagodzące swędzenie lub ból2.
Unikaj drapania
Może to prowadzić do infekcji lub powstawania blizn.
Zadbaj o to, by dziecko miało krótkie paznokcie i rozważ założenie dziecku rękawiczek lub skarpetek na noc2.
Zadbaj o dobre nawodnienie
Zachęcaj dziecko do picia, aby zapobiec odwodnieniu.
Zamrożone lizaki mogą być smacznym i kojącym sposobem na nawodnienie dziecka, zwłaszcza jeśli dziecko ma krosty w jamie ustnej2.
Skonsultuj się z lekarzem
Jeśli w wyniku ospy wietrznej rozwiną się powikłania, należy skonsultować się z lekarzem, który ustali odpowiedni sposób leczenia.
Rezerwując wizytę u lekarza, pamiętaj, aby poinformować rejestrację, że dziecko ma ospę wietrzną.
Informacje te są niezbędne, ponieważ konieczne może być umówienie się na specjalną wizytę, aby zminimalizować ryzyko zarażenia innych pacjentów w poczekalni2.
Potrzebujesz więcej informacji o ospie wietrznej?
Porozmawiaj o ospie wietrznej z lekarzem, pielęgniarką lub farmaceutą
Pomóż szerzyć świadomość, a nie ospę wietrzną!
Pobierz i udostępnij nasze broszury informacyjne, aby poinformować i przygotować swoich bliskich i innych rodziców.
Zasoby
Łącza
-
Strona Narodowego Funduszu Opieki Zdrowotnej Wielkiej Brytanii (National Health Service, NHS) –
https://www.nhsinform.scot/illnesses-and-conditions/infections-and-poisoning/chickenpox – Data dostępu: czerwiec 2025 r. - Strona HSE – https://www2.hse.ie/conditions/chickenpox/ – Data dostępu: czerwiec 2025 r.
-
Wytyczne NIAC. Rozdział 23 –
https://rcpi.access.preservica.com/uncategorized/IO_b07eb36b-663e-4ba1-a310-8104d8f-da480/ – Data dostępu: czerwiec 2025 r. -
CDC. Jak leczyć ospę wietrzną –
https://www.cdc.gov/chickenpox/treatment/index.html – Data dostępu: czerwiec 2025 r.